top of page

Традыцыйныя рамёствы

Рамяство — дробная ручная вытворчасць, заснаваная на выкарыстанні ручных прылад працы, асабістым майстэрстве работніка, якое дазваляе вырабляць высакаякасныя, часта высокамастацкія вырабы.

Рамяство ўзнікла з пачаткам вытворчай дзейнасці чалавека, прайшло працяглы гістарычны шлях развіцця, прымаючы розныя формы: хатняе рамяство — ва ўмовах натуральнай гаспадаркі; рамяство на заказ — ва ўмовах разлажэння натуральнай гаспадаркі; рамяство на рынак. З узнікненнем рамяства на заказ і асабліва на рынак звязана з'яўленне і развіццё гарадоў як рамесна-гандлёвых цэнтраў. Хатняе рамяство нярэдка называюць хатняй прамысловасцю (гэта значыць вытворчасцю не сельскагаспадарчай прадукцыі), рамяство на заказ і на рынак — саматужнай вытворчасцю.

Здаўна чалавецтва ведала такія рамёствы, як кавальства, ганчарства, цяслярства, сталярства, кравецтва, ткацтва, прадзенне, лазапляценне, кушнерства, рымарства, пякарства, шавецтва, печкавае, гарбарнае, ювелірнае і іншыя. Але на Беларусі найбольш шырокае распаўсюджванне атрымалі такія рамёствы, як ткацтва, кравецтва, ганчарства, бондарства, кавальства і шавецтва.

Ткацтва выкарыстоўвалася ў вырабе ільнянога і канаплянага палатна для сподняй адзежы, сукна для верхняга адзення, а таксама паясоў і аздобнай тасьмы.

Бондар - рамеснік, які вырабляе бочкі і іншыя ёмістасці з дрэва. Ён з дапамогай сякеры і іншых сталярных інструментаў прыладжвае капылы бочкі адна да другой, выстругвае іх, робіць фальцы (заўторы) заўторнікам, у іх ўганяе дно і ўсё звязвае драўлянымі ці жалезнымі абручамі.

Ганчарства - рамяство, якое служыла для вырабу сасудаў для падрыхтоўкі, прыёму ежы або для захоўвання вадкіх і сыпкіх матэрыялаў. У цяперашні час - апрацоўка з дапамогай фармоўкі на ганчарным крузе, нанясеннем глазуры і з наступным абпалам гліны з мэтай ператварэння яе ў  кераміку.

Каваль - майстар, які займаецца апрацоўкай металу. Кавалі выраблялі велізарную колькасць неабходных для існавання чалавека прадметаў: інструменты, зброю, падковы, будаўнічыя элементы, упрыгожанні і г. д. Гэта рамяство - адно з самых старажытных. Каваль раней, чым іншыя майстры, павінен быў кінуць займацца іншымі справамі (напрыклад, адначасова араць) і цалкам засяродзіцца на сваім занятку, які патрабуе досыць складаных тэхналагічных працэсаў. Іншым сялянам гэта было не заўсёды зразумела і здавалася загадкавым. У дадатак, з-за небяспекі ўзгарання кавалі звычайна пасяляліся наводшыбе, што спараджала дадатковую загадкавасць. Таму кавалі часта лічыліся шаманамі, пазней - ведзьмакамі, звязанымі з д'яблам.

Абутковая прамысловасць - традыцыйнае рамяство, якое сыходзіць каранямі у глыб стагоддзяў і ўяўляе сабой мастацтва вырабу абутку розных прызначэнняў і відаў. Большасць шаўцоў выкарыстоўваюць калодкі, зробленыя з дрэва або металу.

bottom of page